ભારતના પવિત્ર મંદિરોમાં ગણાતા અમરનાથ ગુફાનું રહસ્ય એકદમ આશ્ચર્યજનક છે. ભગવાન શિવને સમર્પિત તે મુખ્ય ધાર્મિક સ્થળ છે. જે જમ્મુ-કાશ્મીરના પહેલગાંવ જિલ્લામાં લગભગ 3800 મીટર ની ઉંચાઇ પર સ્થિત છે. આ ગુફા 150 મીટર લાંબી અને 100 ફુટ ઉંચી છે
તેને બાબા બર્ફાની તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. માતા પાર્વતીને દરેક યુગમાં જન્મ-મરણના ચક્રમાંથી પસાર થવું પડ્યું. અને શિવને પતિ બનવા માટે કઠોર તપસ્યા કરવી પડી. આથી નારાજ થયેલા, માતાએ એકવાર શિવને કહ્યું કે તે પણ અમર રહેવા માંગે છે, એમ કહીને કે ભોલેનાથે માતાને આ ગુપ્ત જ્ઞાન આપવા માટે એકાંત સ્થાનની શોધ શરૂ કરી.
અંતે, તેમણે હિમાલયમાં એક સ્થાન શોધી કાદયું જે ખૂબ ગુપ્ત હતું. ભગવાન શિવ ઈકેલે ખાતે માતા પાર્વતીને આ દૈવી જ્ઞાન આપવા માંગતા હતા. છેવટે તેણે પહેલી વાર નંદિબાઇલ પહેલગાંવ નજીક છોડી દીધી જેને આજે નંદીઘાટી કહેવામાં આવે છે. પછી તેણે તેમની કુંડળીના રૂપમાં અનંતનાગ છોડી દીધો, જેને આજે અનંતનાગ પ્રદેશ કહેવામાં આવે છે. અમરનાથ ગુફા સાથે જોડાયેલી બીજી વાર્તા એ છે કે અહીં માતા સતીની ગળા પડી હતી. જેના કારણે આ સ્થાન 51 શક્તિપીઠોમાં પણ ગણાય છે.
અમરનાથ ગુફાની શોધ પહેલા ભૃંગી ઋષિએ કરી હતી. પરંતુ તેણે આ જ્ઞાન ગુપ્ત રાખ્યું. 1643 માં, જ્યારે કોરલ નામનો મુસ્લિમ ગારારિયા પર્વત પર તેના ઘેટાં ચરાવી રહ્યો હતો, ત્યારે તેને સાધુમાં ભરેલું બાઉલ આપવામાં આવ્યું. જ્યારે ગદરિયા તેને ઘરે લાવ્યો, ત્યારે તેઓ સોનાના કોલસામાં ફેરવાયા. મુસ્લિમ ભરવાડ સાધુનો આભાર માનવા માટે સાધુને મળવા પર્વત પર ગયો ત્યારે તે ગુમ થયો અને ત્યાં એક ગુફા જોવા મળી.
જ્યારે તે ગુફાની અંદર ગયો ત્યારે તેણે ત્યાં એક રહસ્યમય બરફનો લિંગમ જોયો. અને તેના ગામ આવીને લોકોને કહ્યું. ત્યારબાદથી બાબા બર્ફાનીની યાત્રા શરૂ થઈ. અમરનાથ ગુફાના દર્શન માટે દર વર્ષે સેંકડો ભક્તો ઉમટે છે. ભક્તો તેમના ભગવાન માટે અપાર આદર ધરાવે છે. જેમની સાથે તેઓ અમરનાથ ગુફાની યાત્રાએ નીકળે છે.
